Łatwy do zignorowania objaw podczas snu może być jednym z najwcześniejszych objawów choroby Parkinsona. Występuje nawet na trzy dekady przed pojawieniem się klasycznych symptomów.
Wielu pacjentów, którzy później chorują na parkinsona, doświadcza angażujących i często agresywnych snów. Zamiast typowego dla fazy REM snu, któremu towarzyszy rozluźnienie mięśni, osoby te poruszają się gwałtownie - wykonują ruchy, jakby walczyły lub uciekały. To zaburzenie zachowania podczas snu REM (RBD-REM Sleep Behavior Disorder) stanowi jedno z najbardziej znaczących wczesnych ostrzeżeń o rozwijającej się chorobie neurodegeneracyjnej.
Jak podkreśla dr Michael Sommerauer z Uniwersyteckiego Szpitala w Bonn, aż 80-95 proc. osób z tym zaburzeniem rozwija w ciągu 10-15 lat chorobę Parkinsona lub otępienie z ciałami Lewy’ego. To pokazuje, jak duże znaczenie ma sen jako źródło informacji o naszym zdrowiu neurologicznym.
Zespół dr Sommerauera pracuje nad przełomową metodą wczesnego wykrywania choroby Parkinsona. Celem jest stworzenie prostego narzędzia diagnostycznego, które w ciągu kilku minut, przy użyciu tabletu, pozwoli wykryć subtelne zaburzenia motoryczne bez konieczności kosztownych i czasochłonnych badań. Dzięki temu badanie mogłoby być przeprowadzane już w gabinecie lekarza rodzinnego, znacząco przyspieszając rozpoznanie choroby.
Badacze z Bonn opracowują również bezlekowe strategie wspierania osób z zaburzeniami fazy REM. Trwają testy aplikacji mobilnych z ćwiczeniami kognitywnymi, które można wykonywać na smartfonie lub tablecie. Planowana jest także aplikacja motywująca do większej aktywności fizycznej. Według Sommerauera, takie cyfrowe narzędzia mogą uzupełniać lub nawet częściowo zastępować farmakoterapię - szczególnie na wczesnym etapie choroby, kiedy brak jeszcze skutecznych leków.
Nie bez znaczenia pozostaje także styl życia. Regularna aktywność fizyczna, zdrowa dieta, dobre relacje społeczne i kontrola chorób współistniejących (jak cukrzyca czy nadciśnienie) znacząco zmniejszają ryzyko zarówno demencji, jak i choroby Parkinsona. Ruch odgrywa tu kluczową rolę - w końcu to właśnie sprawność ruchowa jest tym, co choroba Parkinsona odbiera najwcześniej. Dlatego warto działać zawczasu, najlepiej jeszcze zanim pojawią się pierwsze objawy.
Aleksandra Zaborowska, dziennikarka Wirtualnej Polski
Czytaj także:
Pierwszy objaw parkinsona. "Pojawia się nawet dekadę przed diagnozą"
Madopar - wskazania, przeciwwskazania, skład i działanie, możliwe skutki uboczne
Od miesięcy czekają na leczenie. "Wielu z naszych pacjentów już by nie żyło"
2025-07-06T10:03:30Z